Trong ngành công nghiệp dệt may. Chi số sợi là một khái niệm đặc biệt cần lưu ý. Bởi tính quan trọng của khái niệm này rất lớn. Vậy chi số sợi là gì? Một kĩ thuật viên ngành dệt may cần biết những thuật ngữ nào. Cùng Đồng Phục VANDA tham khảo bài viết sau đây!

Trong ngành dệt có rất nhiều định nghĩa khác nhau về “chi số” và “ độ mảnh”.Chi số dùng để biểu thị độ mảnh hay độ thô của sợi hoặc xơ. Có hai hệ thống do chi số, đó là hệ thống trực tiếp và gián tiếp.

Hệ thống trực tiếp: Đo khối lượng trên 1 đơn vị chều dài và thường được biết với tên là độ mảnh.
Hệ thống gián tiếp: Đo chiều dài trên một đơn vị khối lượng thường được biết đến là chi số.

Mục lục nội dung

Các thuật ngữ liên quan đến chi số sợi là gì?

Yarn count là gì?

Yarn count à một biểu thức xác định độ mịn hoặc độ thô của sợi. Hay nói cách khác là đánh giá độ mảnh của sợi, từ đó ta có thể biết được sợi dày hoặc mỏng. Một định nghĩa được đưa ra bởi viện dệt may quốc tế – “Yarn count là một số đếm chỉ ra khối lượng trên một đơn vị chiều dài ( chỉ số sợi ) hoặc chiều dài của sợi trên một đơn vị khối lượng sợi ( chi số sợi ) ”

cac-thuat-ngu-lien-quan-den-chi-so-soi-la-gi

Denier là gì?

Denier là một đơn vị đo lường của Mỹ được sử dụng để xác định độ dày của sợi đơn, sợi chập được sử dụng trong việc tạo ra các sản phẩm vải và dệt.

Đơn vị Denier là số gam sợi của 9000 mét sợi. 1000D có nghĩa là sợi dài 9 km, có trọng lượng bằng 1000g.

Vải có chỉ số denier cao có xu hướng dày, cứng và bền, ngược lại vải có chỉ số denier thấp thì có xu hướng thẳng, mềm và mượt.

Denier thường được viết tắt bằng một chữ cái viết thường, chữ “d”, do đó loại vải có chỉ số 1000 denier sẽ được viết là “1000d”.

cac-thuat-ngu-lien-quan-den-chi-so-soi-la-gi-1

Vì thế nếu vải có chỉ số Denier cao thì sợi vải sẽ dày, cứng và cực bền. Và ngược lại, nếu sợi vải có chỉ số Denier thấp thì vải sẽ mỏng, mền, thẳng.

Tex là gì?

Tex cũng là đơn vị đo của chỉ số sợi dệt và được quy chuẩn là đơn vị quốc tế. Đơn vị này thường được ký hiệu là Tt, và 1 Tt có nghĩa là: 1000 mét sợi có khối lượng 1 gam.

DTex là gì?

Dtex chính là decitex và được đổi như sau: 1 TEX = 10 Dtex
Các đơn vị khác như Mtex, Ktex vui lòng phần ” Hệ thống trực tiếp tính chỉ số sợi “.

Khái niệm Chi số sợi là gì?

Là chi số được tính bằng chiều dài sợi chia cho khối lượng của sợi. Chi số sợi là nghịch đảo của chỉ số sợi. Công thức tính chi số sợi vui lòng tham khảo phần ” Hệ thống gián tiếp tính chi số sợi “.

rong các nhà máy kéo sợi xơ ngắn, thường sử dụng đơn vị “độ mảnh” (ktex) cho công đoạn đầu (đến cúi ghép hay chải kỹ hoặc thậm chí sợi thô) và đơn vị “chi số” (Nm, Ne) cho các công đoạn phía sau (sợi thô, sợi con…).

Chi số chỉ may là gì?

Chi số chỉ cũng chính là chi số sợi

khai-niem-chi-so-soi-la-gi

Chi số Ne trong sợi là gì?

Chi số Ne là số lượng con sợi dài 840 yard (770m) trên mỗi pound (0.45kg). Đó chính là số hanks of skein có trọng lượng 1 pound (0,45 kg). Theo hệ thống này, chi số Ne càng cao, sợi càng mịn. Ở Hoa Kỳ, chi số bông từ 1 đến 20 được gọi là chi số thô.

Một chiếc áo thun dệt kim đơn thông thường có thể dùng chi số từ 20 đến 40. Ga trải giường tốt thường nằm trong khoảng từ 40 đến 80. Số này hiện đang được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp xơ sợi.

Thiết bị cần thiết để đo chỉ số và chi số sợi

Cân chuyên dụng đo chỉ số, chi số: Có thể dùng cân phân tích 03 số lẻ bình thường. Nhưng với cân chuyên
dụng sẽ hiển thị trực tiếp các chỉ số như Denier, Dtex, Tex, Ne, New, ..

Xác định mật độ dài sợi ( chi số và chỉ số sợi)

Độ dày hoặc đường kính của sợi là một trong những đặc tính cơ bản. Tuy nhiên, hiện tại chưa có đánh giá nào
có ý ngĩa cho đại lượng này.

Vì vậy một hệ thống biểu thị độ mảnh của sợi bằng cách đo khối lượng của một độ dài sợi đã biết đã được đưa
ra. Đại lượng này được biết đến như là mật độ theo chiều dài và nó thể đo được với độ chính xác cao nếu sử dụng với một chiều dài sợi đủ lớn để tránh gây sai số.

thiet-bi-can-thiet-de-do-chi-so-va-chi-so-soi

Hệ thống trực tiếp tính chỉ số sợi

Hệ thống trực tiếp biểu thị mật độ theo chiều dài dựa trên việc đo khối lượng trên một đơn vị chiều dài sợi.Chiều dài trong hệ thống là cố định. Sợi mảnh hơn có chỉ số thấp hơn

Công thức tính chỉ số sợi : N = (W x l)/L

Trong đó:

N : chỉ số sợi
W: khối lượng lượng mẫu sợi
L: chiều dài mẫu
l: đơn vị của hệ thống chiều dài
Tóm lại định nghĩa của các phép tính trên được hiểu như sau:

Tex – số gam sợi chia cho 1.000 mét sợi
Denier – số gam sợi chia cho 9.000 mét sợi.
Decitex ( Dtex) – số gam sợi chia cho 10.000 mét sợi.
Millitex (Mtex) – số mili gam sợi chia cho 1.000 mét sợi.
Kilotex ( Ktex) – số kgam sợi chia cho 1.000 mét sợi
1 tex = 10 decitex

Ví dụ:

Số Tex của sợi chỉ ra trọng lượng theo gam 1000 mét sợi.

Vì vậy, 40Tex có nghĩa là 1000 mét sợi nặng 40g.

thiet-bi-can-thiet-de-do-chi-so-va-chi-so-soi-1

Hệ thống gián tiếp tính chi số sợi

Đây là hệ thống đo mật độ dài sợi từ xa xưa.
Nó được tính bằng cách lấy chiều dài sợi chia cho trọng lượng sợi.
Hệ thống này thường được biết đến như chi số.
Sợi mảnh hơn có chỉ số cao hơn.

Công thức tính chi số sợi : N = (L x w) / (l x W

Trong đó:

N : chi số sợi
W: khối lượng lượng mẫu sợi
L: chiều dài mẫu
l: đơn vị của hệ thống chiều dài
w: đơn vị của hệ thống khối lượng

Chi số len NeK = số con sợi có chiều dài 560 yard trên 1 pound
Chi số bông Ne = số con sợi có chiều dài 840 yard trên 1 pound
Chi số mét Nm = số Km chiều dài trên 1 Kg

Mong rằng với những kiến thức mà Đồng Phục VANDA Đà Nẵng chia sẻ về chi số sợi là gì sẽ giúp bạn có được những thông tin bổ ích trong lĩnh vực dệt may. Chúc bạn có những trải nghiệm thú vị hơn nữa!

Xem thêm:
Chất liệu vải spandex là gì – Những điều bạn chưa biết
Vải Cotton là gì? Bật mí nguồn gốc vải cotton
Cellulose là gì? Ứng dụng và ưu điểm của vải sợi bông trong đời sống